• Trang Nhà
  • Tự Do Tư Tưởng
  • Tập San Phụng Sự
  • Danh Mục
  • Sách Tặng
  • Thông Báo
• Hội Thông Thiên Học
  • Giới Thiệu về Hội
  • Ba Mục Đích
  • Sáng Lập Viên
  • Ấn Tín Hội
  • Blavatsky
  • TTH Quốc Tế
  • TTH Việt Nam
• Nguyên Lý Minh Triết Thiêng Liêng
• Tìm Hiểu Thông Thiên Học
  • Sách Dịch
  • Bài Viết
  • 1001 Chuyện
  • Thiên Thần
  • Mỹ Lệ và Nghệ Thuật
  • Thư Gửi từ Ashram
  • Tâm Lý Tinh Thần
  • Điểm Sách
  • Chuyện Dài
  • Điểm Web
• Danh Mục
• Từ Ngữ Minh Triết Thiêng Liêng
• Liên Lạc
  • Liên Lạc
  • Chi Bộ Việt tại Hoa Kỳ
  • Thư Huynh Đệ 4 Phương
• Lưu Trữ
• for Enlish Readers

 

 

 

 

CÔNG NGHIỆP CỦA HPB

Công Nghiệp của HPB

 

Khi nhìn lại, tôi thấy việc làm của HPB gồm có năm phần, bà hoàn thành năm công chuyện trong lúc còn sống với chúng ta (bài viết năm 1921). Lúc này tôi không nói tới hội Theosophy, mà nói về những gì HPB làm cho phương tây, khi bà xuất hiện như là Sứ giả, người mang Sự Sáng từ Thiên Đoàn. Ta hãy vắn tắt nói về từng điểm một:
● Bà phá vỡ chủ trương duy vật của tây phương.
Bà đến vào lúc tư tưởng của thế giới, của Âu châu và Mỹ châu chia làm hai phe. Nói tổng quát  thì trước tiên ta có chủ trương duy vật, gồm những người có đầu óc khoa học cho rằng họ đã chứng minh thành công là con người không có tâm linh, rằng không có đời sau, không có gì là cõi vô hình. Họ giữ quan điểm là có một vật tuyệt diệu gọi là ‘vật chất’ sinh ra hết thảy mọi chuyện, và ngoài đó không còn có gì khác.
Nhóm kia là những người theo tôn giáo, chân thành và là tín đồ Thiên Chúa giáo nhiệt tâm, nhưng mù quáng theo giáo phái của mình, và bị giáo điều, giáo lý và sự diễn giải hẹp hòi của các nhà thần học chế ngự. Ở đây tôi muốn phân biệt rất cẩn thận giữa Thiên Chúa giáo Christianity và điều giáo hội giảng hay ‘Churchianity’. Có một sự khác biệt thiết yếu giữa chân lý mà đức Chúa (đức Di Lặc) thốt ra, và lời diễn giải về chúng mà các giáo sĩ, nhà thần học, các học giả đưa ra qua bao thế kỷ.
Trong hai nhóm này ta có những người học hỏi và theo sát mặt vật chất của sự thiêng liêng, và những ai nghiên cứu mặt tinh thần; nhưng sự đối nghịch thật là cực độ, và họ không nhận thức sáng suốt rằng họ tượng trưng cho tính nhị nguyên của sự thiêng liêng, và chỉ là hai phần của một Tổng thể vĩ đại. Do đó, khi nhìn lại, ta có thể thấy thế giới đi sâu vào việc có những giáo phái khác nhau và vào chủ trương duy vật, và đây là điều mà HPB tới để phá bỏ. Bà làm công chuyện này bằng hai cách:
a. Đưa ra các lý thuyết mới cho khoa học.
b. Chứng tỏ - bằng cách dùng hiện tượng - chuyện thuộc cõi vô hình. Bà chỉ trích không tiếc lời, mỉa mai chê trách, làm đủ mọi việc lạ lùng khiến người ta phải nói về bà; bà làm chuyện được xem là phép lạ, và chứng tỏ việc có thể tạo hiện tượng mà khoa học không giải thích được. Bà cho thấy là có gì đó mà lý thuyết duy vật không thể chứng minh, và bà giáng cho họ một rất đòn mạnh.
Rồi bà làm thêm nữa. Bà viết sách, trong những sách này bà đưa ra vài công thức khoa học, có những tuyên bố về sự tiến hóa, vật chất, thái dương hệ và các hành tinh, những điều có vẻ như ngược hẳn lại với lời khoa học gia nói. Thí dụ bà nói rằng vật chất là lực và năng lực. Bà nói không có gì gọi là sức trọng trường mà chỉ có hấp lực và cự lực; và thế giới khoa học la ó bà.
Thế nhưng nay ta có gì ? Chúng ta thấy khoa học ngày nay (1921) nói y hệt vậy, và dùng chữ năng lực, lực và sự chuyển động, mà không nói về mặt chất liệu, vật chất. Các lý thuyết của Einstein làm thế giới biết suy nghĩ phải chú ý, và có vẻ như nó chấp nhận lý thuyết của HPB. Tóm tắt các lý thuyết của ông như trong một bài thuyết trình và thuật lại trên báo The New York Times, ta thấy ông nói lên các ý tưởng sau:
1. Sự hữu hạn của thái dương hệ.
2. Hình cầu của nó.
3. Sự tương tự của vũ trụ như con rắn ngậm đuôi.
4. Vật chất có nguồn gốc điện.
5. Có sự thu hút và đẩy lui, mà không có sức trọng trường.
Học viên bộ The Secret Doctrine SD sẽ nhận ra sự tương đồng của những ý trên với một số các định đề căn bản của chúng ta. Tôi đưa ra thí dụ này để cho các bạn thấy HPB đã làm gì. Dựa vào quá khứ, ta có thể tin chắc là theo với thời gian, bộ SD sẽ được chứng tỏ càng ngày càng đúng, và giống như HPB được chứng tỏ là đúng ở những điểm căn bản, thì phần chi tiết cũng sẽ được thấy là đúng y vậy.
●Bà tấn công chủ trương của giáo phái và thần học.
Có thể vài người trong chúng ta gặp bối rối khó nghĩ khi mới bắt đầu xem bộ và Isis Unveiled, vì những lời chê trách và phê bình mà bà dùng đối với Thiên Chúa giáo. Tôi biết vì tôi cảm thấy như vậy lúc khời sự. Nhưng ấy là vì tôi chỉ đọc hời hợt trên mặt. Khi bắt đầu đọc kỹ sâu bên dưới, ta thấy là HPB cổ võ cho tôn giáo mà đức Chúa (đức Di Lặc) đưa ra, và nhất quyết phá vỡ quan điểm kết cứng lẫn ý diễn giải hẹp hòi nổi bật lúc bấy giờ. Bà công kích dữ dội nhà thần học mà không phải ai là tín đồ Thiên Chúa giáo chân thực; đức Chúa cũng đã làm vậy ở Galilee, khi ngài lớn tiếng trách cứ người giả hình Pharisees và các biện sĩ, những nhà thần học thời bấy giờ. Và thế giới lại chuyển hướng theo góc nhìn mà HPB vạch ra.
Tôi nhớ nhiều năm về trước ở Anh quốc có một  đòn mạnh đánh vào sự diễn giải thần học, trong bài viết trên một tạp chí thần học. Nó gây kinh ngạc cho hàng giáo sĩ ở khắp nơi, và khêu nên một trận bão phản đối. Bài do một giáo sĩ viết mô tả niềm tin ông có, là đức Chúa và đệ tử của ngài là đức Jesus là hai nhân vật khác nhau, và đức Chúa sử dụng thân xác của vị đệ tử vào lúc có lễ rửa tội của vị sau. Nay ta thấy là ý tưởng đó được những nhà tư tưởng Thiên Chúa giáo nhìn nhận rất nhiều. Thế thì mặt Tinh Thần của sự thể hiện sẽ lại được diễn giải theo Theosophy hay Tôn giáo Minh triết, khi con người được hướng dẫn từ chặng này sang chặng kia vào chân lỳ.
● Bà tổng hợp cho thế giới cái Tôn giáo Minh triết này.
Chẳng những bà phá vỡ những hình thức kết cứng mà thần học đã dựng nên, mà bà còn thu góp lại những điểm căn bản của tôn giáo chân thực đã được trưng ra qua bao thời đại. Như các bạn biết, không hề có một lúc nào mà Tôn giáo Minh triết không có những vị Thầy giảng dạy, mà luôn luôn có Sự Sáng; luôn luôn có đường Đạo; trên hành tinh của chúng ta luôn luôn có các Vị đại diện cho Chân lý ẩn tàng trong Thượng Đế. HPB chỉ vạch cho thấy ánh sáng lần nữa; bà kêu gọi có chú ý trở lại vào đường Đạo; bà tóm tắt lại Chân lý và đưa nó ra cho thế giới trong ba định đề căn bản, như ta thấy trong phần mở đầu của sách The Secret Doctrine. Ba định đề căn bản ấy là:
a. Luật Hợp nhất. Nó dạy là có một Nguyên lý Vô tận thấm nhuần hết mọi hình thể và tổng hợp nơi con người.
b. Luật Tái Sinh, hay luật Chu kỳ của vũ trụ và của mọi sự biểu lộ.
c. Luật Tình Huynh  Đệ. Đây là kết quả của việc nhìn nhận hai luật trên. Nó dạy sự hợp nhất của một gia đình, và sự liên đới cùng nương tựa lẫn nhau chặt chẽ. Nó liên can đến ý niệm về tính duy nhất của sự sống giữa Tinh thần của những Vị đã toàn thiện, xuống tới hết tất cả mọi cấp độ lần lượt bên dưới, cho đến các linh hồn đàn em nhỏ hơn là loài vật - mà con người đứng ở điểm giữa.
Bà đưa ra cho thế giới ba luật này và bạn với tôi phải thể hiện chúng theo hai cách. Đúng là ta phải nói về luật, mà trên hết thẩy phải sống theo chúng. Ta phải sống sao cho chứng tỏ cho thế giới thấy, là chúng ta nhận biết sự hợp nhất của ta với tất cả các huynh đệ khác của ta. Ta phải sống trong sự hợp nhất và tình huynh đệ, và tuy chúng ta phải nhìn nhận sự kiện là giữa các huynh đệ có ý kiến khác biệt, nhưng chúng ta phải cùng lúc ý thức rằng những khác biệt ấy chỉ là kết quả có việc đã tiến hóa lâu hay chưa lâu, và do luật Tái Sinh mà ra.
Ta phải nhận biết - và làm theo - là có những Vị mà ta ngưỡng mộ và mong tới được các Ngài, và rồi có những người mà ta cúi xuống tìm cách nâng lên; dầu vậy tất cả chúng ta đều liên kết với nhau và tùy thuộc vào nhau, và không ai sống chỉ cho riêng mình. Tôi muốn được thấy là ba định đề căn bản này càng lúc càng thấm sâu vào tâm thức của ta, vì khi ta sống theo chúng, đưa chúng ra cho thế giới bằng đời sống và hành động của ta, và qua việc ta giảng dạy chúng, chúng ta sẽ tái tạo thế gian - và ấy là cách duy nhất để làm vậy.
● Bà dạy sự nương tựa vào Thượng Đế nội tâm
Đây là điều rất thực tế và có can dự mật thiết cho mỗi chúng ta. Tôi xin đọc cho bạn vài lời mà Chân Sư K.H. nói về HPB có liên quan tới điểm này:
Bạn sẽ nghe nói rằng vai chính gây ra các xáo trộn này, nếu không phải là tất cả, là HPB. Không phải thế, tuy sự hiện diện của bà tại Anh dĩ nhiên có một phần trong đó. Nhưng phần lớn nhất là do những người khác, và lỗi là do lòng thản nhiên lớn lao rất thiếu ý thức về các khuyết điểm của mình. Một trong những ảnh hưởng có giá trị nhất về sứ mạng của HPB là nó làm con người xét lại chính mình, và hủy bỏ trong tâm sự mù quáng quỵ lụy vào kẻ khác.
Cái nốt mà HPB làm vang lên cho những người ấy cũng như cho bạn và tôi, đang gắng sức hiểu và sống theo ba định đề căn bản được đưa ra cho thế giới, có thể được diễn tả như sau:
Hãy đi tìm Thượng Đế nội tâm. Khi bạn tìm thấy Thượng Đế nội tâm là bạn tìm ra chìa khóa cho vũ trụ. Khi bạn tìm thấy các luật quản trị con người của mình, là bạn tìm được các luật mà Thượng Đế theo đó quản trị thái dương hệ. Hãy học cách nương tựa vào tiếng nói của Thượng Đế nội tâm. Đừng lắng nghe những tiếng nói mà bạn nghe trọn chung quanh mình - tiếng nói của người nam và nữ đang đi tìm như bạn đang đi tìm, và là kẻ sẽ phạm lỗi lầm. Hãy quay về chính mình. Tìm xem Thượng Đế nội tâm nói gì, và rồi tuân theo. Bạn có thể phạm sai lầm. Vận cụ mà Thượng Đế dùng thì chưa toàn hảo, nhưng bạn sẽ học được kinh nghiệm, bạn sẽ học được từ lỗi lầm của mình, và tới đúng ngày giờ Thượng Đế ấy sẽ làm chủ.
Đây là bài học chúng ta cần học càng lúc càng nhiều, nhưng tới nay ta chưa có tiến bộ mấy.
● Bà tạo nên một đường kinh mới cho Thiên Đoàn sử dụng
Thế giới bên ngoài cần một tác nhân hàm chứa chân lý, cần một ai đó thấm nhuần tinh thần tình huynh đệ, cần một tiếng nói để làm vang lên cái nốt chính của Tân Kỷ Nguyên. Do đó Hội Theosophia được lập ra và tiến hành theo đường này. Nó đạt một phần thành công; nó đã làm được một số công chuyện. Chúng ta đã tạo nên một tổ chức và một hình thể; chúng ta đứng ở ngưỡng cửa vào một thời đại tái xây dựng mới. Chuyện còn chờ xem là ta có tạo gì khác ngoài một hình thể mà thôi. Nếu ta nắm lấy cơ hội và tìm cách sắp xếp mọi việc đúng đắn, ta có thể được Thiên Đoàn sử dụng như là một trong các lực xây dựng cho các ngài. Phương tiện có đó, nhưng nó cần được sử dụng; thân xác có đó, nhưng nó còn cần thành sống động.
Như thế HPB để tổ chức này ở lại sau khi bà ra đi, và đó là một thể mà bạn và tôi như là các tế bào trong thân xác. Ta chớ nên nghĩ HPB như đã chết và di mất rồi, và cũng đừng nói về bà như chuyện đã qua. Tôi nhớ có nghe ông Bonggren, một trong các học trò lâu năm nhất của HPB và là hội viên hội Theosophia hơn ba mươi năm, nói rằng ông không thể nào dùng câu ‘Quay về với HPB – Back to Blavatsky’. Ông vạch ra là ta không thể nào quay về một ai đi trước ta, ai đang còn sống và sống động trên trần vào lúc này.
Ta phải nghĩ đến bà như là đang chăm chú theo dõi việc làm của hội Theosphia, và cảm biết tất cả những gì đang xẩy ra. Bà để lại trong đời hai thành đạt vĩ đại cho kiếp này của mình: Hội Theosphia và bộ The Secret Doctrine SD, và bà đang theo dõi chúng ta tỏ ra xứng đáng ra sao với lòng tin tưởng, và liệu chúng ta có dùng hai yếu tố này cho sự tái tạo thế gian.
Ta đã nói về năm điểm mà HPB tới để làm cho đời. Nay ta hãy quay sang bộ SD và phong trào ‘Back to Blavatsky’. Tôi sẽ đọc vài trích đoạn trong các thư của Chân Sư để ta suy gẫm. Chân Sư K.H. viết cho ông Olcott nói về bộ SD như sau:
Tôi ghi nhận tư tưởng của bạn về The Secret Doctrine. Hãy an tâm là những gì bà viết mà được hỗ trợ từ những sách khoa học hay nguồn khác, là do chúng tôi đưa hay gợi ý cho bà. Mỗi lỗi lầm hay ý sai lạc trong tác phẩm của những hội viên khác mà bà chữa lại và giải thích, là do Tôi chữa lại, hay được làm theo chỉ thị của Tôi. Đây là tác phẩm có giá trị hơn bộ trước nó (Isis Unveiled), là toát yếu của các chân lý huyền bí mà sẽ khiến sách thành một nguồn tài liệu, và chỉ dạy cho học viên nhiệt thành, trong nhiều năm dài sắp đến.
Đó là ý kiến của đức K.H. về sách và nếu ngài đánh giá nó cao như vậy, sách nên được ta quan tâm và học hỏi nhiều hơn là so với trước đây.

Kết Luận.
Còn một điều nữa tôi muốn thưa. Hãy luôn sẵn sàng cho huấn thị tiến theo thời - progressive teaching. Đừng dồn vào một đống các giáo điều và triết lý để rồi một HPB khác, hay chính HPB, ngày kia sẽ phải đến và phá vỡ những gì ta đã tạo nên. Chúng ta hãy giữ tính uyển chuyển, chịu thay đổi; ta hãy có tinh thần cởi mở, và luôn nhớ rằng mỗi thế hệ (nếu nó làm đúng) sẽ có những người diễn giải chân lý cho thế hệ ấy, có người biết nhìn xa trông rộng thấy của tương lai, và có sứ giả riêng của nó.
Chúng ta hãy nỗ lực không những để học tập, không những để tin tưởng, không những để bàn thảo, mà còn đề sống theo Tình Huynh đệ. Nó không có nghĩa là ta luôn luôn đồng ý với người khác, mà có nghĩa là trong mọi chuyện, ta giữ vững tư tưởng về sự duy nhất của Một Sự Sống, và tính kết hợp làm một căn bản trong gia đình của Thượng Đế, và dây liên kết có giữa tất cả chúng ta với nhau.
Nay tôi xin dọc một đoạn nữa lời của Chân Sư K. H. Ngài nói như vầy:
Bạn tưởng rằng chân lý được cho bạn thấy là để có lợi cho riêng bạn thôi ư ? Rằng chúng tôi phá vỡ sự im lặng bao thế kỷ qua chỉ để làm lợi cho vài người mộng mơ hay sao ? Karma của bạn hợp lại đã khiến mỗi bạn và tất cả các bạn vào Hội này, như là một nơi tụ hội chung, để mỗi người các bạn có thể giúp tạo nên kết quả cho sự khởi đầu bị gián đoạn trong lần tái sinh vừa qua. Không ai trong các bạn có thể mù quáng tới mức cho rằng đây là lần đầu tiên bạn gặp Theosophy.
Chắc chắn bạn phải nhận biết là tin như vậy - như bạn đã tin - là y như nói rằng kết quả tới mà không cần nguyên nhân. Vậy hãy biết rằng chuyện tùy thuộc mỗi bạn sẽ tự mình đi tìm hiểu biết tinh thần trong kiếp này và kiếp tới, hay có sự đồng hành của bạn hữu hiện nay, và được lòng thiện cảm và ước vọng chung trợ giúp nhiều.

Alice A. Evans-Bailey
The Theosophist 1922, March.
Ghi chú.
Có lẽ cần nói thêm về ý niệm huấn thị tiến theo thời - progressive teaching. Một khuynh hướng không lành mạnh cho rằng sách SD chứa đựng tất cả những gì cần biết, và người ta không cần tìm đọc các tác phẩm khác. Ta cần tránh chủ trương đó, vì chính trong sách SD có ghi:
– Bộ SD không phải là một luận thuyết hay một loạt các lý thuyết mơ hồ, mà chứa đựng tất cả những gì  có thể được đưa ra cho thế giới trong thế kỷ này. (SD 1 t. 22)
Sách ra năm 1888 có nghĩa nay ta ở thể kỷ 21 thì sẽ có nỗ lực đưa ra những hiểu biết hợp với thời đại mới, tức ta phải chuẩn bị thái độ và tâm trí để nhận ra huấn thị phù hợp cho thời đại mới đang đến.

 

Xem Mục HELENA PETROVNA BLAVATSKY